Γιατί χαίρεται ο κόσμος και χαμογελά πατέρα;...Βιβλίο που έχει ωστόσο μεγάλο ενδιαφέρον η αναφορά του συγγραφέα στην οικογένεια Μητσοτάκη και το ρόλο που διαδραμάτισε στα γεγονότα της τετραετίας 1941-1945.

Το 1971 ο γιατρός και αγωνιστής Ιωάννης Ν. Παϊζης έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Η Μάχη της Κρήτης: Τα Μετά την Μάχην- Η Αντίστασις», την κυκλοφορία του οποίου απαγόρευσε η οικογένεια Μητσοτάκη (για λόγους που αναλύονται παρακάτω), κι έτσι κυκλοφορούσε για δεκαετίες παράνομα στην Κρήτη, από χέρι σε χέρι. Στο βιβλίο αυτό αναφέρονται ονομαστικά και με λεπτομέρειες όσοι συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς ή επωφελήθηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από την κατοχή. Μετά από τόσα χρόνια ασφαλώς και δεν έχει κανένα νόημα η δημοσιοποίηση ονομάτων και καταστάσεων, έχει ωστόσο μεγάλο ενδιαφέρον η αναφορά του συγγραφέα στην οικογένεια Μητσοτάκη και το ρόλο που διαδραμάτισε στα γεγονότα της τετραετίας 1941-1945.  

 

Μερικά αποσπάσματα:

 

(σελ. 96) «Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αμέσως σχεδόν μετά την επικράτηση των Γερμανών στην Κρήτη, φάνηκε ότι πολύ ευχερώς προσαρμόστηκε με την δημιουργηθείσα νέα κατάσταση, και σαν επιβεβαίωση τούτου εθεωρήθη η πρόσληψη της κόρης του Καίτης σχεδόν ευθύς αμέσως στην υπηρεσίαν των Γερμανών ως διερμηνέως όπου και παρέμεινε μέχρι τέλους της αποχωρήσεως των Γερμανών. Ο υιός του Κων. Μητσοτάκης, ο και ήδη θεωρούμενος εν δράσει πολιτικός, ήλθε στην Κρήτη, αν καλώς έχω σημειώσει, τον Οκτώβριον ή Νοέμβριο του 1941 και η δημιουργημένη οικογενειακή ατμόσφαιρα των καλών σχέσεων με τους Γερμανούς, φάνηκε ότι τον βόλευε στην προσαρμογή του με τη νέα κατάσταση. Ελέγετο ότι είχε λάβει το δίπλωμα της Νομικής του, και σαν γνώστης και της Γερμανικής γλώσσας, παρίστατο στα ψευδοστρατοδικεία που είχαν συσταθεί από τους Γερμανούς, σε λίγο καιρό μάλιστα οι Γερμανοί του παρεχώρησαν και αυτοκίνητο.»

 

(σελ. 97) «Μαζί μου σαν υπεύθνου της αντιστάσεως του Νομού Χανίων, δεν ζήτησε ούτε είχε καμιά επαφή, και η δημιουργηθείσα εντύπωση περί το πρόσωπο του, την οποία συμμερίζομαι ανεπιφυλάκτως, ήτο ότι κράτησε από την αρχή καιροσκοπική θέση, μη πιστεύοντας στον σκληρό συμμαχικό αγώνα. Η όλη πολιτική τακτική του άλλως τε μέχρι σήμερον με τους μύριους επίμεμπτους πολιτικούς ελιγμούς του και τις μύριες υστερόβουλες πολιτικές εκδηλώσεις του, θα επεσφράγιζε άνετα σαν ορθή την αντίληψη της εποχής εκείνης […] Εδώ δύναμαι να μνημονεύσω σαν εκδήλωση χαρακτηριστική με το πρόσωπο του Κων. Μητσοτάκη το εξής περιστατικό.

Όταν οι κομμουνιστές του Νομού Χανίων ζήτησαν να συμμετάσχουν στην αντιστασιακή οργάνωση μας και ορίστηκε συνάντηση μου με τον αρχηγό του Κ. Κ. Κρήτης Γαλάνη (Μανουσάκη), στη σπηλιά ου είχε γίνει στο γκρεμισμένο μέγαρο Ανιτσάκη, βρήκα μαζί με το Γαλάνη και τους Κων. Μητσοτάκη και Νικ. Ξηρά νεαρό επίσης δικηγόρο από τους Λάκκους. Ομολογώ ότι ένοιωσα ταραχή από την εμφάνιση εκείνη για την οποία ήμουν απροειδοποίητος, ίσως γιατί είχε προηγηθεί έκπληξη και αγανάκτηση μου από πληροφορίες ότι στο σπίτι του Μητσοτάκη οι Γερμανοί έκαναν κάθε βράδυ πάρτυ διασκεδάσεως. Την πληροφορία αυτή είχεν αναφέρει στην οργάνωση μας ο Νικ. Λαμπαθάκης που από δική του πρωτοβουλία παρακολουθούσε το σπίτι του Μητσοτάκη, σαν μεμυημένος στην οργάνωση μας, και που έλεγε με ασυγκράτητη αγανάκτηση περίπου τα εξής-αν έλεγε την αλήθεια: ‘Δεν μπορώ πλειά, κάθε βράδυ έχουν πάρτυ στο σπίτι του Μητσοτάκη οι Γερμανοί και κουβαλούν γλυκά, ανθοδέσμες και τρόφιμα, θα τους ρίξω χειροβομβίδα να τους σκοτώσω όλους μαζί’».

 

(σελ. 99) «Όταν πήγα στην Αίγυπτο μετά την απόφαση της Νομαρχιακής επιτροπής Χανίων και πρόταση του Άγγλου συνδέσμου Λη Φέρμορ, που με διαβεβαίωσε με το λόγο της τιμής του ότι η αποστολή μου θα έληγε σε 15 μέρες και μετά θα επέστρεφα πίσω, άφησα αναπληρωτή μου δια συνταχθέντος σχετικού εγγράφου τον τότε Δήμαρχον Νικ. Σκουλάν. Τότε κατά την απουσία μου, ως εκ των υστέρων πληροφορήθηκα, ο Κ. Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον Ν. Σκουλάν, στην τοποθεσία ‘ΣΤΕΡΝΑ’, μεταξύ Λάκκων-Ομαλού, και στη συζήτηση που έγινε μεταξύ των, ο Μητσοτάκης δήλωσε ότι ανήκει στο κομμουνιστικό κόμμα, ο δε Σκουλάς έξω φρενών τον επέπληξε με πολύ βαρειές εκφράσεις παρουσία του ανηψιού του Μανόλη Ψυλλάκη, του κομμουνιστού Νικ, Ξηρά και πολλών άλλων. Αυτό ήταν μια ένδειξη της καιροσκοπικής τακτικής που τηρούσε ο Μητσοτάκης την εποχή εκείνη, που είχε και μια άλλη δεύτερη επανάληψη, όταν οι κομμουνιστές μπήκαν στο Καστέλι της Κισσάμου και με τους άλλους επικεφαλής βρισκόταν και ο Μητσοτάκης, όπως μαρτυρούσαν οι μαθητές και οι καθηγητές του Γυμνασίου Καστελίου, στο οποίο και κατέλυσαν. Από το άλλο μέρος εθεωρείτο φίλος των Γερμανών που του έδειχναν τις προτιμήσεις των και που δώκανε τη γνωστή εντολή στην Τράπεζα της Ελλάδος να του καταβάλη χρηματικά ποσά, προφανώς εις ανταμοιβή υπηρεσιών του. Τελικά έγινε και η θεαματική η θεατρική σύλληψη του εν λόγω προσώπου από τους Γερμανούς, που ήταν αρκετές μέρες πρωτύτερα γνωστό στο Κάηρο και τον είχαν, ως ελέγετο, ειδοποιήσει να φύγει, όπως είχαν προειδοποιηθεί και άλλοι και διέφυγαν τη σύλληψη των Γερμανών. Από όλα αυτά συνάγεται ότι το περί ου ο λόγος πρόσωπον έκανε τους καιροσκοπικούς ελιγμούς του με τα καλοπιάσματα των Γερμανών στην αρχή, χωρίς να διστάσει όταν είδε την πολεμική πλάστιγγα να γέρνει με το μέρος των συμμάχων, να φορέσει και τον κόκκινο σκούφο του κομμουνισμού, για να τον απορρίψει πάλι όταν θα το έκρινε επίκαιρο ή συμφέρον».

            

Ωστόσο ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θυμάται αλλιώς την ιστορία: Στην στην εκπομπή «ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ» περιγράφει τις εμπειρίες του και τα βιώματά του από την περίοδο της Κατοχής της Κρήτης και μιλάει για τη συμμετοχή του στην αντίσταση και απελευθέρωση της Κρήτης, καθώς και για τη σύλληψή του από τους Γερμανούς, τις συνθήκες κράτησης και την απελευθέρωσή του μετά από ανταλλαγή.